ଦିଲ୍ଲୀ ଏମ୍ସରେ ପୂର୍ବତନ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ମନମୋହନ ସିଂହଙ୍କ ପରଲୋକ
ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ: ପୂର୍ବତନ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ମନମୋହନ ସିଂହଙ୍କର ଗୁରୁବାର ପରଲୋକ ହୋଇଯାଇଛି। ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟାବସ୍ଥା ବିଗିଡ଼ିବାରୁ ବିଳମ୍ବିତ ସନ୍ଧ୍ୟାରେ ତାଙ୍କୁ ଦିଲ୍ଲୀ ଏମ୍ସରେ ଭର୍ତ୍ତି କରାଯାଇଥିଲା, ସେଠାରେ ଡାକ୍ତର ତାଙ୍କୁ ମୃତ ଘୋଷଣା କରିଥିଲେ। ତାଙ୍କୁ ୯୨ ବର୍ଷ ହୋଇଥିଲା ଏବଂ ସେ ଦୀର୍ଘ ଦିନ ଧରି ଅସୁସ୍ଥ ଥିଲେ।
ଜଣେ ବିଶିଷ୍ଟ ଅର୍ଥନୀତିଜ୍ଞ ଏବଂ ରାଜନେତା ଡ. ମନମୋହନ ସିଂହ ଭାରତର ତ୍ରୟୋଦଶ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଥିଲେ, ୨୦୦୪ରୁ ୨୦୧୪ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ କାର୍ଯ୍ୟ କରିଥିଲେ ଏବଂ ୧୯୯୦ ଦଶକର ପ୍ରାରମ୍ଭରେ ଦେଶର ନୂଆ ଅର୍ଥନୈତିକ ନୀତିକୁ ଆକାର ଦେବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରିଥିଲେ ।
ମନମୋହନ ସିଂହ ୧୯୩୨ ମସିହା ସେପ୍ଟେମ୍ବର ୨୬ ତାରିଖରେ ଗାହରେ ଜନ୍ମଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ ଏବଂ ପଞ୍ଜାବ ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟରେ ଶିକ୍ଷା ଆରମ୍ଭ ହେବା ପରେ ଅକ୍ସଫୋର୍ଡ ଓ କେମ୍ବ୍ରିଜ୍ ଅର୍ଥନୀତିରେ ଡକ୍ଟରେଟ୍ ଡିଗ୍ରୀ ହାସଲ କରିଥିଲେ । ଡକ୍ଟର ମନମୋହନ ସିଂହ ଭାରତ ସରକାରଙ୍କ ପରାମର୍ଶଦାତା ଥିଲେ, ଭାରତୀୟ ରିଜର୍ଭ ବ୍ୟାଙ୍କ ଏବଂ ଯୋଜନା ଆୟୋଗ ଭଳି ଅନୁଷ୍ଠାନରେ ଅନେକ କାର୍ଯ୍ୟକାଳ ଥିଲା, ଯାହା ଅର୍ଥନୈତିକ ସିଦ୍ଧାନ୍ତକୁ ଗଭୀର ଭାବରେ ବୁଝିବାକୁ ଦର୍ଶାଏ ।
୧୯୯୧ମସିହାରେ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ପି.ଭି ନରସିଂହ ରାଓଙ୍କ ଅମଳରେ ଅର୍ଥମନ୍ତ୍ରୀ ଭାବେ ସେ ଭାରତକୁ ଅର୍ଥନୈତିକ ଉଦାରୀକରଣ ଆଡକୁ ନେଇଯାଇଥିଲେ । ଆର୍ଥିକ ସ୍ଥିତି ଖରାପ ପାଇଁ ଭାରତ ଅଡ଼ୁଆରେ ପଡ଼ିଥିଲା । ଡ. ମନମୋହନ ସିଂହଙ୍କ ଦୂରଦୃଷ୍ଟି ସମ୍ପନ୍ନ ନୀତି ସମୟରେ ହିଁ ଭାରତ ଅର୍ଥର ଅବମୂଲ୍ୟାୟନ, ବାଣିଜ୍ୟ ପ୍ରତିବନ୍ଧକ ହଟାଇବା ଏବଂ ଏଫଡିଆଇ ବା ପ୍ରତ୍ୟକ୍ଷ ବିଦେଶୀ ପୁଞ୍ଜିନିବେଶକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହନ ଦେଇ ନୂତନ ଅର୍ଥନୈତିକ ଦୁନିଆରେ ପ୍ରବେଶ କରିଥିଲା ।
ମନମୋହନ ସିଂହ ୧୯୩୨ ମସିହା ସେପ୍ଟେମ୍ବର ୨୬ ତାରିଖରେ ଗାହରେ ଜନ୍ମଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ । ପଞ୍ଜାବ ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟରେ ଶିକ୍ଷା ଆରମ୍ଭ ହେବା ପରେ ଅକ୍ସଫୋର୍ଡ ଓ କେମ୍ବ୍ରିଜ୍ ଅର୍ଥନୀତିରେ ଡକ୍ଟରେଟ୍ ଡିଗ୍ରୀ ହାସଲ କରିଥିଲେ । ଡକ୍ଟର ମନମୋହନ ସିଂହ ଭାରତ ସରକାରଙ୍କ ପରାମର୍ଶଦାତା ଥିଲେ, ଭାରତୀୟ ରିଜର୍ଭ ବ୍ୟାଙ୍କ ଏବଂ ଯୋଜନା ଆୟୋଗ ଭଳି ଅନୁଷ୍ଠାନରେ ଅନେକ କାର୍ଯ୍ୟକାଳ ଥିଲା, ଯାହା ଅର୍ଥନୈତିକ ସିଦ୍ଧାନ୍ତକୁ ଗଭୀର ଭାବରେ ବୁଝିବାକୁ ଦର୍ଶାଏ ।
୧୯୯୧ମସିହାରେ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ପିଭି ନରସିଂହ ରାଓଙ୍କ ଅମଳରେ ଅର୍ଥମନ୍ତ୍ରୀ ଭାବେ ସେ ଭାରତକୁ ଅର୍ଥନୈତିକ ଉଦାରୀକରଣ ଆଡକୁ ନେଇଯାଇଥିଲେ । ଦେୟ ସନ୍ତୁଳନ ସଙ୍କଟ ଦେଇ ଗତି କରୁଥିବା ଭାରତ ଡିଫଲ୍ଟ ହେବାକୁ ବସିଥିଲା ଏବଂ ଅର୍ଥନୀତିର ଭବିଷ୍ୟତ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଅନିଶ୍ଚିତ ଥିଲା। ଡ. ମନମୋହନ ସିଂହଙ୍କ ଦୂରଦୃଷ୍ଟି ସମ୍ପନ୍ନ ନୀତି ସମୟରେ ହିଁ ଭାରତ ଅର୍ଥର ଅବମୂଲ୍ୟାୟନ, ବାଣିଜ୍ୟ ପ୍ରତିବନ୍ଧକ ହଟାଇବା ଏବଂ ଏଫଡିଆଇ ବା ପ୍ରତ୍ୟକ୍ଷ ବିଦେଶୀ ପୁଞ୍ଜିନିବେଶକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହନ ଦେଇ ନୂତନ ଅର୍ଥନୈତିକ ଦୁନିଆରେ ପ୍ରବେଶ କରିଥିଲା ।
ଦଶନ୍ଧି ଧରି ବ୍ୟବସାୟ ଅଭିବୃଦ୍ଧିକୁ ଦୋହଲାଇ ଦେଇଥିବା ଲାଇସେନ୍ସ ରାଜକୁ ସେ ଉଚ୍ଛେଦ କରି ଘରୋଇକରଣ, ନିୟନ୍ତ୍ରଣ ଏବଂ ବିଶ୍ୱ ଅର୍ଥନୀତି ସହିତ ଅଧିକ ଏକୀକରଣର ଯୁଗ ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ। ଏହି ସଂସ୍କାରଗୁଡ଼ିକୁ ଆକାର ଦେବାରେ ତାଙ୍କର ଭୂମିକା ଭାରତକୁ ଏକ ବନ୍ଦ, ଆଭ୍ୟନ୍ତରୀଣ ଦୃଷ୍ଟିକୋଣରୁ ବିଶ୍ୱର ଦ୍ରୁତ ଅଭିବୃଦ୍ଧିଶୀଳ ବଜାରରେ ପରିଣତ କରିବାରେ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଥିଲା । ମନମୋହନ ସିଂହଙ୍କ ଅର୍ଥନୈତିକ ସଂସ୍କାର ପରବର୍ତ୍ତୀ ଦଶନ୍ଧିରେ ବିଶ୍ୱ ଅର୍ଥନୀତିରେ ଭାରତର ଏକ ପ୍ରମୁଖ ଖେଳାଳି ଭାବରେ ଉଭା ହେବାର ମୂଳଦୁଆ ପକାଇଥିଲା ।
ମନମୋହନ ସିଂହଙ୍କ ୨୦୦୪-୨୦୧୪ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀତ୍ୱ ରେ ଗୋଟିଏ ପଟେ ଉଲ୍ଲେଖନୀୟ ଅର୍ଥନୈତିକ ଅଭିବୃଦ୍ଧି ଏବଂ ଅନ୍ୟପଟେ ଗମ୍ଭୀର ଆହ୍ୱାନ ରହିଥିଲା । ସେ ଭାରତକୁ ହାରାହାରି ବାର୍ଷିକ ଜିଡିପି ଅଭିବୃଦ୍ଧି ହାର ପ୍ରାୟ ୮% ରେ ପହଞ୍ଚାଇଥିଲେ, ଯାହା ଘରୋଇ ବ୍ୟବହାର, ବୃଦ୍ଧି ପାଉଥିବା ମଧ୍ୟବିତ୍ତ ଶ୍ରେଣୀ ଏବଂ ବିଶ୍ୱ ବାଣିଜ୍ୟ ବୃଦ୍ଧି ଦ୍ୱାରା ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ ହୋଇଥିଲା ।
